غذاهای گیلان

گیلان عزیز که اکثر ما با جنگل‌های بی‌نظیر، تالاب انزلی، میدان شهرداری رشت و لباس‌های رنگارنگ از آن یاد می‌کنیم. استانی که غذاهای سنتی‌اش تبدیل به یکی از جاذبه‌هایش شده است. نمی‌شود به گیلان رفت در جنگل‌ها قدم زد و یک پیاده‌روی جانانه در ساحل داشت اما میرزا قاسمی یا ماهی کباب نخورد و برگشت. در این نوشته می‌خواهیم با تعدادی از غذاهای سنتی گیلانآشنا شویم تا بتوانیم در سفر بعدی به گیلان از میان غذاهای سنتی این استان آنچه را که به ذائقه‌ی ما می‌سازد انتخاب کنیم.

غذاهای سنتی رشت

غذا در میان مردم گیلان یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی است. و از اهمیت بسیار غذا در میان این مردم است که تنوع بسیار خوبی در غذاهای سنتی و بومی این خطه شکل گرفته است. دسترسی آسان به گیاهان مختلف، ماکیان و جانوران آبزی و در کنار آن برخورداری مردم این منطقه از یک ذائقه‌ی غذایی خوب باعث شده است که غذاهای این منطقه خاطرات خوب و ماندگاری از خود در ذهن گردشگران و مسافران به این منطقه باقی بگذارد.

آب و هوا و اقلیم منحصر به فرد این منطقه باعث شده است که کشت برنج و دیگر گیاهان در این منطقه در یک وضعیت بسیار خوب قرار بگیرد. بنابراین هیچوقت نمی‌توان سفره‌های گیلانی را بدون برنج تصور کرد. در میان گیاهان و صیفی‌جات هم از بادمجان، گوجه و سیر بیشترین استفاده را دارند. و نمی‌توانید مشهورترین غذاهای گیلانی بدون حضور یکی از این سه مورد را تصور کنید. به خواندن این نوشته ادامه دهید تا با غذاهای سنتی گیلان بیشتر آشنا شوید.

• میرزا قاسمی، یکی از معروف‌ترین غذاهای گیلان

مگر می‌شود وارد خطه‌ی گیلان شد و به شهر رشت بروید و از میدان شهرداری دیدن کنید اما یک میرزا قاسمی خوب و خوشمزه نخورده از خطه‌ی گیلان خارج شد. میرزا قاسمی از آن غذاهایی است که نه تنها در میان مردم گیلان به شهرت و محبوبیت رسیده است بلکه اکثر مردم ایران به عنوان یک غذای خوشمزه و لذیذ از آن یاد می‌کنند.

حاکم گیلان در دوران قاجار، مردی به نام میرزا قاسم خان قاجار بود که در کنار حکمرانی و مدیریت امور به آشپزی و پخت غذاهای جدید علاقه‌مند بوده است. زمانی که حکمران در حال پخت یک غذای جدید بود به یک ترکیب خوشمزه با استفاده از بادمجان، گوجه و سیر رسید. و این غذا را با اسم میرزا قاسمی در سرتاسر گیلان در میان مردم رواج داد.

یکی از رازهای پخت این غذا، بادمجان‌های کبابی هستند و سیری که در اکثر غذاهای گیلانی ردی از آن دیده می‌شود. در گذشته این غذا به همراه برنج سرو می‌شده است. اما امروزه سرو این غذا به همراه یک تکه نان گرم یکی از بهترین خوراک‌های ممکن در طول روز است. در سفر خود به گیلان، حتما این غذا را امتحان کنید. و پیشنهاد می‌کنم این غذا را در رستوران‌های محلی گیلان امتحان کنید تا تجربه‌ی بهتری داشته باشید.

• کباب ترش

کباب ترش یکی از محبوب‌ترین غذاهای گیلانی است. که در اکثر رستوران‌های گیلان پیدا می‌شود و می‌تواند یک تجربه‌ی متفاوت از سفر به این خطه با ریسک بسیار کمتری در اختیار شما قرار دهد. کباب یکی از اصیل‌ترین غذاهای ایرانی است. که به باور عده‌ای، قدمت آن به زمان فرمانروایی مغول بر ایران باز می‌گردد. هرکدام از شهرهای ایران این غذا را با شیوه‌ی خاص خود درست می‌کنند. و در گیلان هم این غذای اصیل به شکل کباب ترش پخته می‌شود.

درست است که امروز این غذا در تمام شهرهای شمالی در رستوران‌ها پخته و سرو می‌شود اما باورهایی وجود دارد که ریشه‌ و اصالت این غذا را متعلق به گیلان میداند. در واقع کباب ترش به واسطه‌ی سس مخصوصی که دارد از سایر کباب‌ها متمایز می‌شود. در این سس مخصوص از انار، رب انار، گردو، روغن زیتون و سبزی‌هایی محلی مانند چوچاق و گاهی اوقات خالواش و بینه استفاده می‌کنند.

• باقلا قاتق، یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای گیلان

باقلا قاتق یکی از ان غذاهای گیلان است که اقلیم و طبیعت گیلان در شکل گیری آن تاثیر مستقیم و بسزایی داشته‌اند. باقلاقاتق در واقع خورشی گیلانی است که با استفاده از پاچ باقلا، شوید، سیر و تعدای سبزیجات محلی پخته می‌شود. پاچ باقلا باقلایی محلی است که به لوبیا سبز شباهت دارد. و تنها در فصل‌های بهار و پاییز در بازار میوه و تره بار گیلان دیده می‌شود.

باقلا قاتق یکی از سریع‌ترین غذاهای گیلانی است.که کمتر از یک ساعت آماده می‌شود و به همراه برنج سرو می‌شود. دراین خورش از تخم مرغ هم استفاده می‌شود. در برخی دستورها تخم مرغ در محتویات خورش می‌شکنند تا همراه با مواد دیگر پخته شود. و در دستوری دیگر تخم مرغ نیمرو شده را در پایان کار بر روی خورش قرار می‌دهند.

• اناربیج

انار بیج یکی از قدیمی‌ترین غذاهای گیلانی است. که به صورت نسل به نسل در میان مردم این منطقه منتقل شده است. به این غذا انارآویج یا سبزی فسنجان هم می‌گویند. انار یکی از میوه‌های محبوب در میان مردم گیلان است. که در غذاهای مختلف از آن استفاده می‌کنند و یک طعم جدید و عجیب را در جهان به وجود می‌آورند. در اناربیج، انار به دو شکل رب انار و دانه‌های انار به کار می‌رود. و شاید بتوان آن را به عنوان یکی از غذاهایی معرفی کرد که بیشترین استفاده را از انار می‌کند.

برای تهیه‌ی انار بیج از رب انار، گردو، دانه‌های انار و سبزی‌ای معطر محلی خود استفاده می‌کنند. و در میان سس خوشمزه‌ای که از ترکیب این مواد به وجود می‌آید؛ قلقلی‌هایی از گوشت وجود دارد. این غذا از لحاظ ظاهر و حتی طعم شباهت زیادی به فسنجان دارد. و به همین علت به آن سبزی فسنجان هم می‌گویند. اناربیج و فسنجان از غذاهایی هستند که در مراسمات و مهمانی‌های گیلانی بیشتر از غذاهای دیگر سرو می‌شوند.

• ترشی تره

ترشی تره یکی دیگر از غذاهای محبوب گیلانی است. ترشی تره با استفاده از برنج، سبزی‌های محلی، آبغوره ( آب نارنج) تخم مرغ و سیر پخته می‌شود. مردم گیلان اگر بخواهند در فصل نارنج این غذا را درست کنند حتما از آب نارنج استفاده می‌کنند. در واقع ازیک سس خوشمزه از آب نارنج استفاده می‌کنند که یکی از مواد مخصوص در میان مردم گیلان است.

گیلانی‌ها ترشی‌ تره را به عنوان خورش در کنار ماهی شور یا ماهی دودی به همراه برنج سرو می‌کنند. ترشی تره یکی از آن غذاهای گیلانی است که ممکن است با ذائقه‌ی تمام گردشگران و مسافران این منطقه جور نباشد.اما امتحان کردن آن به نحوی باعث نزدیکی بیشتر با مردم این منطقه می‌شود.

• واویشکا

واویشکا غذایی که اکثر مردم ایران به واسطه‌ی شباهت اسمش با کلمات روسی متعلق به دوره‌ی حضور گسترده روس‌ها در گیلان می‌دانند. در حالی که این غذا هیچ ارتباطی با روسیه ندارد. واویشکا غذایی ساده است که در عین حال سنگین است و می‌تواند گرسنگی شما را به خوبی برطرف کند. این غذا با استفاده از دل و جگر گوسفند، پیاز، سیب زمینی، رب و گوجه پخته می‌شود.

این غذا در میان مردم بومی گیلان بسیار محبوب است. و واویشکاپزی‌های معروفی که امروزه در رشت پیدا می‌کنید از قدیمی‌ترین اغذیه‌فروش‌های گیلان هستند. که به واسطه‌ی محبوبیت این غذا تا امروز به فعالیت خود ادامه داده‌اند. امتحان کردن این غذا به مسافران و گردشگران گیلان پیشنهاد می‌شود. تا بتوانند یک تجربه‌ی جدید را با طعم خوب این غذا در ذهن خود بسازند.

• پلا کباب، غذایی محبوب در بین غذاهای گیلان

پلا کباب، غذایی بسیار محبوب در میان مردم گیلان است. که احترام و ارزش بسیاری برای آن قائل هستند. این غذا در واقع همان چلو کباب به سبک گیلانی است. که برنج آن به شکل کته پخته می‌شود و کباب آن هم تکه‌هایی گوشت است که چند ساعتی باید در آب پیاز، نمک و فلفل بماند. همانطور که پیش از این گفتیم غذا یکی از مهمترین ابعاد زندگی در گیلان است. و پلا کباب از موارد مهم در این بعد از زندگی گیلانی است. برای گیلانی‌ها اوج لذت پلا کباب زمانی است که به جای استفاده از قاشق و چنگال با استفاده از دست این غذا را بخورند و لذت برند.

• رشته خشکار

متاسفانه اسناد و منابعی وجود ندارد که بتوانیم به صورت دقیق قدمت و تاریخچه رشته خشکار را بررسی کنیم. اما مطابق آنچه که در میان مردم گیلان نقل شده است پخت این دسر به 300 سال پیش از این باز می‌گردد. اصالت این دسر گیلانی به منطقه‌ی طاهر گوراب در نزدیکی صومعه سرا باز میگردد. و بهترین رشته ریزان را می‌توان در این منطقه پیدا کرد. رشته ریز به افرادی می‌گویند که با استفاده از شانه‌های رشته ریزی و مایع مخصوص رشته‌های این شیرینی را درست می‌کنند.

این شیرینی مخصوص سفره‌های افطار است. و همچنان در ماه رمضان، تولید و فروش این شیرینی به اوج خود می‌رسد. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر رشت، زمانی است که شما بعد از خستگی در گردش در بازار رشت، در قهوه‌خانه‌های محلی و قدیمی بازار بنشینید و در کنار یک فنجان چای رشته خشکاری بخورید و خستگی خود را در کنید.

در این نوشته با تعدادی از غذاهای قدیمی و سنتی گیلانی آشنا شدیم. که می‌توانند یک تجربه‌ی خوب با طعم‌هایی ماندگار و دلنشین برای شما بسازند. اگر قصد سفر به گیلان را دارید، می‌توانید از این نوشته استفاده کنید تا غذاهایی متناسب با ذائقه‌ی خود را در طول این سفر امتحان کنید.