شهرستان گلپایگان، ره آورد همای دختر بهمن

اسم گلپایگان در گذشته به این صورت نبوده است و در گذر زمان به این شکل درآمده است. در ابتدا به نام وردپاتکان شناخته می‌شد. که ورد به معنای گل و پات به معنای نگهداری است. پس از گذشت زمان کلمه ورد تبدیل به گل و پات تبدیل به پای و کان تبدیل به گان شد. و اسم این شهرستان به شکل کنونی یعنی گلپایگان درآمد.

این شهرستان در فاصله 156 کیلومتری اصفهان قرار دارد. این شهرستان چهار اقلیم است. و از شرق به بیابان، از جنوب به دشت‌ها و باغ‌ها، از غرب و شمال به کوه‌های پوشیده از برف و از شمال شرقی به دشت‌های پوشیده از پوشش گیاهی متصل شده است. از اینرو گلپایگان یکی از بهترین جاذبه‌های طبیعی سراسر استان اصفهان را دارد.

آب و هوای این شهرستان در زمستان سرد با بارش‌های فراوان و در تابستان گرم و خشک است. که حداکثر دمای آن در این فصل 37 درجه می‌باشد. این شهرستان همانطور که گفته شد کوهستانی است و دارای چشمه‌های قنات فراوانی است که قنات در بین این مردم از دیر باز بسیار مقدس بوده است. به گونه‌ای که مراسم عروس قنات را بسیار نیکو میدانستند و برای آن ارزش زیادی قائل بودند.

تاریخچه شهرستان گلپایگان

این شهرستان تاریخ غنی‌ای دارد. به گونه‌ای که  سنگ نگاره‌هایی که در روستای غرقاب شهرستان گلپایگان قرار دارد حدود 7000 سال قدمت دارد. و بیانگر دوران کهن زندگی انسان‌ها در این مکان است. این سنگ نگاره‌ها دارای نقوشی همچون بز کوهی، قوچ کوهی، شیر، اسب، آهو ، شتر، گوزن، گراز و… می‌باشد. از بین این تصاویر نقش بز کوهی به کرات تکرار شده است. و در طول تاریخ این حیوان نماد فراوانی نعمت، آب و زایندگی است و این مفهوم نشان دهنده اهمیت این حیوان در بین مردم بوده است.

همینطور وجود کاروانسراهای متعدد در این شهرستان و یا در مسیر گلپایگان نشان دهنده آبادانی این شهرستان در ادوار گذشته بوده است. گلپایگان در زمان صفویان اهمیت ویژه ای نزد پادشاهان صفوی به خصوص شاه عباس کبیر داشته است. این شهرستان در طول تاریخ آبادانی زیادی داشته اما متاسفانه در پی حمله محمود افغان به این منطقه بسیاری از ابنیه و قنات های آن از بین رفت و هرگز مانند سابق نشد.

جاذبه‌های گردشگری شهرستان گلپایگان

همانطور که در تاریخچه بیان کردیم این شهرستان قدمت طولانی‌ای داره لذا منابع و ابنیه تاریخی فراوانی دارد که می‌تواند برای گردشگرانی از سراسر دنیا بسیار جذاب باشد. علاوه بر این مردم گلپایگان فرهنگ و رسومات بسیار غنی دارند که این خود به عنوان یک جاذبه بینظیر برای گردشگر به حساب می‌آید.

ارگ تاریخی گوگد

این بنا دومین سازه خشتی بزرگ در ایران است. که امروزه مرمت شده است و از آن به عنوان هتل استفاده می‌کنند. این بنا دو طبقه است وعلاوه بر هتل شامل رستوران، چای‌خانه سنتی، فروشگاه صنایع دستی، عطاری و نانوایی نیز می‌باشد. قدمت این بنا به 400 سال قبل برمی‌گردد و در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این ارگ در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و به عنوان کاروانسرا از آن استفاده می‌کردند. اما در زمان جنگ تبدیل به مقر نظامی شد. معماری این ارگ بینظیر است. و وجود یک حوض در وسط حیات و همینطور وسایل قدیمی همچون خمره و ترازو و… زیبایی این فضا را دو چندان کرده است. زمانی که به گلپایگان رفتید از بازدید این ارگ زیبا غافل نشوید زیرا با وجود اینکه این ارگ امروزه تبدیل به هتل شده است، برای بازدید از آن حتما نیاز نیست میهمان هتل باشید.

  بازار پر جوش و خروش چهار سوق گلپایگان

در این بازار انواع و اقسام صنایع دستی ساخته و بافته می‌شود. و در بخش‌های مختلف این بازار سنتی می‌توانید مسگرها، گیوه دوزان، کوزه گرها، فرش فروشان و… را ببینید و صنایع دستی مورد علاقه‌اتان را خریداری کنید. این بازار در زمان سلجوقیان به صورت سر پوشیده با طاق بلند آجری ساخته شده است.

 الوند، کوهی با شکوه و استوار در شهرستان گلپایگان

کوه الوند ارتفاعی حدود 3000 متر دارد که بلندترین بخش الوند بین مردم محلی به نام کلنگ سیاه شناخته می‌شود. و برای گردشگرانی که به کوهنوری علاقه دارند می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. همینطور در قسمت جنوبی دامنه کوه الوند چشمه‌ای چهار فصل به نام خضر وجود دارد. در صورتی که همراه خانواده به این منطقه می‌روید، کسانی که به کوهنودی علاقه‌ای ندارند می‌توانند در کنار چشمه بنشینند و شما به کوهنوری خود برسید و با این کار اصطلاحا یک تیر و دو نشان  میزنید و همه گروه را راضی نگه میدارید.

 امامزاده هفده تن

این امامزاده در زمان شاه عباس اول صفوی ساخته شده است. و بر اساس کتیبه‌ای که در سر در ورودی آن است نشان دهنده ساخت این امامزاده در سال 1032 می‌باشد. از اینرو این یکی از ابنیه تاریخی شهرستان اصفهان می‌باشد. این امامزاده با کاشی کاری‌های زیبا و چوب‌های منبت کاری تزیین شده است. و جزء یکی از آثار ملی ثبت شده می باشد.

غار پر رمز و راز  قلعه جمال

 این غار در کوهی به همین نام قرار دارد، این غار در بالای کوه قرار گرفته است و فرصت یک ماجراجویی بیاد ماندنی را به شما میدهد. درصورتی که تمایل دارید از این غار بازدید کنید با وسایل کوهنوردی مناسب این کار را انجام دهید.

مناره گلپایگان

این مناره جزء بلندترین بناهای تاریخی در ایران است. ارتفاع آن به 18 متر می رسد. این مناره 60 پله دارد تا به بالای آن برسید. اما زمانی که به بالا رسیدید کل شهرستان زیر پای شماست و می‌توانید از این زاویه دید، نهایت لذت را ببرید.

روستاهای دیدنی شهرستان گلپایگان

روستای وانشان

 این روستا تاریخی کهن دارد. و وجود سفالینه‌ها و بقایای انسانی در غارها و کوه‌های این روستا گواه قدمت دیرینه این روستا است. که طبق تحقیقات انجام شده روی این سفالینه‌ها و بقایا قدمت این روستا  تقریبا به 3000 سال قبل بر می‌گردد. وانشان به معنای نشانی از آب خوب می‌باشد. و احتمالا دلیل این نامگذاری پر آب بودن این روستا است. کوچه‌های کاهگلی این روستا آرامشی وصف ناپذیر دارد. و شما می‌توانید با قدم زدن در این کوچه‌ها برای مدتی هم که شده از فضای شهر و شلوغی کوچه و خیابان‌ها دور شوید و دل بسپرید به صدای سکوتی که در این روستا در جریان است. در فصل پاییز انواع رنگ‌ها را می‌توانید در این روستای زیبا ببینید.

جاذبه‌های فراوانی در این روستا وجود دارد که چشم از دیدنشان سیر نمی‌شود. به طور مثال درختی در این روستا وجود دارد که تقریبا 1000 ساله است!! علاوه بر این جاذبه‌هایی همچون دزی، چشمه گردکونی، بابادودورشاه، کوه محد حیدر، قلعه جمال، بقعه قریه و… در این روستای دیدنی و خوش آب و هوا وجود دارد.

روستای تاریخی غرقاب

وجود سنگ نگاره‌های فراوان در این روستا، سبب شهرت این منطقه شده است. سالانه گردشگرانی از سراسر دنیا برای بازدید از این سنگ نگاره‌ها راهی شهرستان گلپایگان و روستای غرقاب می‌شوند. البته غرقاب دارای قلعه‌های تاریخی بسیاری است. و همینطور یک حمام تاریخی بسیار زیبا دارد. مردم محلی این روستا یه افسانه شنیدنی و عجیب در مورد این منطقه دارند. آنها بیان می‌کنند روزگاری این روستا کاملا به زیر آب رفته و و یا اصطلاحا غرق شده است. در این حین یک پادشاه با سپاه خود از کنار این روستا می‌گذرد و متوجه وجود یک مناره زیر آب می‌شود، به همین جهت دستور میدهد آب را از این منطقه تخلیه کنند و پس از تخلیه آب روستا پدیدار می‌شود.

در این روستا یک کتیبه بسیار قدیمی یافت شده است. که تقریبا متعلق به 1500 سال قبل می‌باشد و با بررسی نوشته‌های روی آن که به زبان پهلوی بوده است به یک جمله می‌رسند که به این مضمون است: “زاغ خاک، دریای آب، آتش هیزم”. احتمالا این موضوع مربوط به عناصر چهارگانه مقدس خاک، آب، آتش و باد است.

روستای خوش آب و هوای وداغ

تاریخچه این روستا به 3000 سال قبل برمی‌گردد. روستای وداغ به دلیل وجود خاک حاصلخیر و آب فراوانی که دارد، کشاورزی فعالی دارد به گونه ای که 12 قنات در این روستا وجود دارد. شهرستان گلپایگان به عبارتی سرزمین قنات شناخته می‌شود از اینرو اکثر مناطق آن دارای قنات‌های پرآبی بوده که متاسفانه امروزه تعداد زیادی از آنها خشک شده است اما همچنان قنات‌های زیبایی در این شهرستان برای بازدید وجود دارد. این روستا دارای حمام و سرداب و برج‌های تاریخی فراوانی است.  نگین جاذبه‌های این روستا، قلعه وداغ است که در سال 1397 به فهرست میراث ملی ایران اضافه شده است.

صنایع دستی مردم هنرمند شهرستان گلپایگان

این مردم از دیرباز با هنر شناخته می‌شدند و ضنایع دستی فراوانی در این دیار یافت می‌شود از جمله منبت کاری‌های خاص و ظریف روی چوب‌های گلابی و گردو، ذوق و هنر قالی بافی در بین زنان هنرمند این منطقه، هنر بینظیر گیوه دوزی، چرم دوزی‌های آمیخته با ذوق و سلیقه این هنرمندان  و … از صنایع دستی این منطقه می‌باشد.

سوغات شهرستان گلپایگان

سوغات گلپایگان شامل انواع لبنیات، و خشکباری همچون برگه زردآلو، ادویه جات مرغوب، بادام، ادویه‌های خوش عطر و بو، دمنوش‌های گیاهی،عسل و شیره انگور می‌باشد.

نکته: البته از کباب گلپایگان غافل نشید مگه میشه بری گلپایگان اما کباب نخورده برگردی!!