همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران

شهر همدان، یکی از شهرهای غربی و کوهستانی در ایران است که مرکز استان همدان می‌باشد. همدان در دامنه کوه الوند قرار گرفته است. و یکی از شهرهای سردسیر به حساب می‌آید. این شهر به واسطه کوهستانی بودن در فصل‌های پاییز و زمستان دمای سردی دارد اما در فصل‌های بهار و تابستان آب و هوای مطبوع و مناسبی دارد. پس بهترین زمان برای بازدید از این شهر دیدنی فصول بهار و تابستان است.

تاریخچه شهر همدان

شهر همدان، تاریخچه‌ای غنی دارد و اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران یعنی مادها بوده است. و اهمیت این شهر در دوره هخامنشیان، ساسانیان، اشکانیان، آل بویه و سلجوقیان همچنان پابرجا بود. و از این دوران‌ها آثار تاریخی فراوانی در همدان به جای مانده است. وجود تپه‌های تاریخی فراوانی در این شهر و اطراف آن، همچون گودین و سگاوی در نزدیکی کنگاور، تپه نوشیجان ملایر و تپه هگمتانه که مهم‌ترین تپه‌های باستانی همدان به حساب می‌آیند، بیانگر اصالت تاریخی این شهر هستند. در گذشته اسم این شهر هگمتانه بوده است. و پس از گذشت زمان به همدان تغییر کرد.

جاهای دیدنی شهر همدان

همانطور که گفتیم این شهر به واسطه اهمیتی که در طول تاریخ نزد پادشاهان داشته است، دارای جاذبه‌ها و بناهای تاریخی فراوانی است. که امروزه گردشگران بسیاری از سراسر دنیا برای دیدن این جاذبه‌ها به همدان سفر میکنند. برخی از این جاذبه‌ها را در اینجا توضیح خواهیم داد.

غار علیصدر، نگین سر سبد جاذبه‌های دیدنی شهر همدان

این غار اعجاب انگیز یکی از بزرگ‌ترین غارهای آبی در جهان است که قابلیت قایقرانی در آن وجود دارد و بسیار دیدنی و شگفت انگیز است. قدمت این غار بین 136 تا 190 میلیون سال قبل برمیگردد. افراد زیادی صرفا برای بازدید از این غار پر رمز و راز راهی سفر به همدان می‌شوند و همین نکته، اهمیت این جاذبه نزد گردشگران را بیان میکند. عبور از مسیر پر پیچ و خم با وجود دالان‌ها و دهلیزهای متعدد، مجسمه‌های بینظیر و قندیل‌ها و تالارها در مسیر، تجربه‌ای توصیف ناپذیر داردکه هر چه در غار علیصدر به جلو حرکت میکنید، بیشتر با اعماق دنیای ناشناخته و اسرارآمیز درون غار آشنا خواهید شد و بیشتر به عظمت و شکوه آن پی میبرید.

حدودا 12 کیلومتر از این غار کشف شده است که فقط 2 کیلومتر از آن اجازه بازدید دارد. وجود امکانات تفریحی و رفاهی همچون شهربازی، رستوران، بازار صنایع دستی و کافه‌ها در اطراف غار به جذابیت‌های آن افزوده است. و شما میتوانید چندین ساعت را با خیالی آسوده در این مکان دیدنی بگذرانید و لذت ببرید.

آرامگاه بوعلی سینا، حکیم نامدار ایرانی

ابوعلی سینا، طبیب و فیلسوف معروف ایرانی که در قرن چهارم هجری قمری میزیسته در این شهر تاریخی آرمیده است و مقبره‌ای با شکوه و دیدنی دارد. در کنار آرامگاه ابوعلی سینا یک موزه برای آشنایی با این حکیم و علم پزشکی، ساخته شده است. و مقبره افراد معروف دیگری همچون شیخ الرییس، ابوسعید دخوک که یکی از دوستان ابوعلی سینا بود و ابوالقاسم عارف قزوینی شاعر ملی ایران در این محل قرار گرفته است. این بنا که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است با ستون‌های سر به فلک کشیده‌اش، به نمادی برای شهر همدان تبدیل شده است.

برج قربان همدان

قدمت این برج به قرون هفتم و هشتم هجری برمیگردد. این بنای تاریخی مقبره حسن بن عطار یکی از بزرگان ادب، حافظ ابو العلا همدانی و جمعی از امرای سلجوقی است. برج قربان با معماری ساده و در عین حال بینظیرش نقش پر رنگی در طول تاریخ داشته است. این برج دوازده ضلعی دارای سه طبقه سرداب، گنبد و بدنه است. و هر یک از ضلع‌های برج 2 متر عرض دارد. این برج دیدنی را حتما در لیست سفر خود به همدان قرار دهید.

تپه هگمتانه همدان

هگمتانه مربوط به دوره مادهاست و قدمتی 3000 ساله دارد. کشف اشیای زرین و سیمین به جا مانده از دوران هخامنشی، لوح زرین ارشام که با طلای اصل ساخته شده است و مربوط به دوران هخامنشی است، لوح زرین آریارمنه، لوح داریوش دوم که از جنس طلا است و خط نوشته‌هایی با زبان میخی بر آن هک شده است و جام نقره اردشیر یکم و… مهری بر قدمت غنی این بنا زده است. و کلیساها و موزه هگمتانه این منطقه باستانی را به یک منطقه جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است. علاوه بر این‌ها، معماری خاص و منحصر به فرد این منطقه که دارای 7 قلعه متصل و تودر تو است یکی دیگر از عوامل شهرت هگمتانه میباشد.

دهکده توریستی گنجنامه

این دهکده در رشته کوه‌های زاگرس و کوه الوند قرار گرفته است. و دارای جاذبه‌های طبیعی همچون آبشار گنجنامه و دشت میشان و آثار تاریخی همچون سنگ نبشته‌های باستانی و وجود تفریحاتی همچون تله کابین، بانجی جامپینگ، شهر بازی و غار آکواریوم می‌باشد. با حضور در این دهکده لحظات شاد و خاطره انگیزی را برای خود خواهید ساخت.

کلیسای گریگوری استفان

از آنجایی که شهر همدان مسیحیان فراوانی را از دیرباز در خود جای داده است دارای 5 کلیسا میباشد. که فقط 2 تا از آن‌ها اجازه بازدید دارند. یکی ازآن‌ها همین کلیسای گریگوری استفان است. که در قسمت شرقی تپه هگمتانه و در محله قدیمی ارامنه قرار گرفته است. این کلیسا در سال 1676 در زمان پادشاهی شاه سلیمان صفوی، جمعی از ارامنه اصفهان و تاجران ارمنی روسی و مهاجرانی که به اجبار جنگ در همدان ساکن بودند، به فکر تاسیس عبادتگاهی برای خود افتادند. در نتیجه در این سال به ساخت کلیسای تاریخی گریگوری استفان با معماری و تزییناتی ساده و زیبا پرداختند. و بنایی تکرار نشدنی برای آیندگان به جای گذاشتند. لازم به ذکر است که این کلیسا متعلق به مذهب ارتدکس میباشد. 

آرامگاه بابا طاهر عریان، معروف‌ترین دوبیتی سرای در ایران

این شاعر و عارف نامدار در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم زندگی میکرد. در سال 1346، مهندسان خوش ذوق ایرانی به فکر تاسیس مقبره‌ای با شکوه افتادند. و در همان سال شروع به ساخت بنای مدنظرشان کردند. که ساخت این بنا 3 سال به طول انجامید و در سال 1349، ساخت آن به پایان رسید. این بنای زیبا در سال 1376 به لیست آثار ملی اضافه شد و از آن پس اهمیتش دو چندان شد و گردشگران بیشتری به بازدید از آن پرداختند. این بنا یکی از نمونه‌های بدیع و بی مانند معماری در دنیاست که از تلفیق معماری‌های قرن هفتم و هشتم هجری ساخته شده است.

ویژگی بارز آرامگاه بابا طاهر سقف مزین به کاشی کاری معرق آن است. اما اولین چیزی که توجه هر گردشگری را جلب میکند گنبد فیروزه‌ای و منشوری‌شکل آن است. که با زیرکی و غروری مثال زدنی در بالای آرامگاه خودنمایی میکند. شاید دلیل ساخت این گنبد فیروزه سر به فلک کشیده، که چشم هر بیننده‌ای را ناخودآگاه به آسمان خیره میکند، نشان از حکایت عروج دارد. اما هر چه که هست زیبایی توصیف ناپذیری به بنا داده است که مانند آن را در جای دیگر نخواهید دید.  به شما توصیه می‌کنیم حتما در سفر به شهر همدان از آرامگاه باباطاهر عریان که تبلوری از معماری منحصر به فرد ایرانی است، دیدن کنید.

رصد خانه ابن صلاح همدانی

دیدن ستارگان درخشان که همچون چراغی به سقف آسمان چسبیده‌اند، لذتی است که هر کسی را سر ذوق می‌آورد. و آرامشی وصف ناپذیر در روح و جان آدم به وجود می‌آورد. نظاره ستارگان روی تپه‌ها و در هوایی صاف و به دور از آلودگی چیزی است که گردشگران طبیعت دوست دلشان میخواهد حداقل یکبار آن را تجربه کنند. این رصد خانه دقیقا در جایی آرام و به دور از شلوغی روی تپه حاج عنایت در شمال شرقی شهر همدان واقع شده است که به گردشگران اجازه بازدید میدهد. و شما میتوانید در یک زمان مناسب به این رصد خانه بروید. و برای مدت 1 الی 2 ساعت ستارگان زیبا و درخشان را با تمامی تجهیزات الکترونیکی مورد نیاز که در این رصد خانه موجود است، مشاهده کنید.

کاروانسرای تاج آباد، یادگاری از عهد صفوی

این کاروانسرا در روستایی به همین نام در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان قرار دارد. مدور بودن این کاروانسرا، آن را از سایر کاروانسراها متمایز کرده است. و جزء معدود کاروانسراهایی است که به لیست آثار ملی ایران اضافه شده است و در انتظار ثبت جهانی شدن است. در زمان گذشته این کاروانسرا میزبان زائران کربلا بوده است. از هر چه بگذریم، از معماری بینظیر اینجا نمیتوانیم سرسری رد شویم. از در قدیمی کاروانسرا گرفته تا دالان‌های مسقف آن و در و پنجره‌هایی چوبی که به شکل هنرمندانه در کنار هم قرار گرفته اند، همه و همه نشان از هنر ایرانی‌ها در ساخت بناهای تاریخی در دوران‌های مختلف دارد.

چشمه فرشه، میراثی طبیعی در کشور

این چشمه حیات بخش و پر آب در الوند قرار گرفته است. و در مسیر خود زندگی میبخشد و حرکت میکند. این چشمه به سمت دره مرادبیگ مسیر خود را ادامه میدهد. و در راه، چشمه‌های بزرگ و کوچک متعددی را با خود هم مسیر میکند و چمنزارهای منطقه و گل‌های وحشی مسیر را سیراب میسازد. این چشمه یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرهمدان است که امروزه به عنوان میراثی طبیعی به ثبت رسیده است. بازدید از این چشمه خالی از لطف نیست ونشاط را در شما به وجود می‌آورد.

روستاهای دیدنی و پر جاذبه شهر همدان

روستانی ورکانه

 این روستای 400 ساله که در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی واقع شده است، طبیعت منحصر به فرد و بکری دارد. و به یکی از مقاصد پر طرفدار گردشگری در شهر همدان تبدیل شده است. این روستای پر جاذبه دارای مردمی با فرهنگ و قومیت‌های مختلفی است. و مردم این منطقه به سه زبان کردی، آذری و فارسی سخن می‌گویند. ورکانه که در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، اسم خود را از طبیعت اطرافش گرفته است. به این صورت که ور به معنای کنار و کانه به معنای چشمه است. و روستای ورکانه روستایی است که در کنار چشمه واقع شده است.

کوه‌ها، دره‌ها، چشمه‌ها و باغات فراوانی که در این روستا وجود دارد، طراوات خاصی به آن بخشیده است. و هر بازدیدکننده‌ای را تحت تاثیر قرار میدهد. از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستا میتوان به دره خان، دره جن، معماری سنگی روستا، قلعه مهری خانم، آرامگاه امامزاده غیب و مسجد روستا اشاره کرد. باباطاهر عریان محبوبیت زیادی در بین اهالی دارد و اکثرا در ترانه هایشان، دوبیتی‌های این شاعر بزرگ را می‌سرایند. 

علاوه بر این‌ها، این روستا، چشم اندازی بینظیر از کوچ عشایر دارد. چرا که در مسیر کوچ عشایر طوایف مختلفی همچون قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار گرفته است.

روستای قلعه جوق

روستای قلعه جوق یکی دیگر از روستاهای گردشگری در این شهر دیدنی است. که در 30 کیلومتری همدان و در مسیر فامنین قرار گرفته است. جاذبه‌ی بسیار دیدنی در این روستا غار قلعه جوق است که در محوطه‌ای تاریخی به همین نام واقع شده است. طبق کاووش‌های صورت گرفته در مورد قدمت این غار، تخمین زده میشود این بنا به دوران قبل از میلاد و زمان مادها و یا حتی قبل‌تر از آن تعلق دارد. که در آن زمان شاهان و شاهزادگان از این بنا برای پناه گرفتن در زمان ناامنی استفاده میکردند.

روستای دیدنی سیمین، روستایی 300 ساله واقع در شهر همدان

این روستا در فاصله 15 کیلومتری همدان واقع شده است. سیمین به خاطر بافت قدیمی خانه‌ها و معماری سنگی و پله‌ای آن شهرت یافته است. و گردشگران زیادی را به سمت خود فرا میخواند. مردمی لر زبان و کرد زبان در این روستا ساکن هستند که فرهنگ غنی دارد. و دارای بازی‌های اصیلی همچون کوشک، از من داری، گردو بازی و شیله کو می‌باشند. دیدن این روستای سرسبز و ارتباط با مردم محلی آن میتواند تجربه‌ای تکرار نشدنی را در اختیارتان قرار دهد.

در این مقاله سعی کردیم اطلاعاتی کلی و جامع برای سفر به شهر همدان را در اختیارتان قرار دهیم. تا بتوانید بدون نگرانی از اینکه در همدان کجاها رو ببینید بهتره، با خیال راحت بساط سفرتونو آماده کنید و با خانواده بزنید به دل جاده. و توی سفر چند روزتون بدون دغدغه و با آشنایی قبلی به سراغ جاذبه‌های دیدنی این شهر برید و کمال لذت را ببرید.