شهرستان کاشان، متشکل ازچهار بخش مرکزی، قمصر، نیاسر و برزک می باشد. و در استان اصفهان واقع شده است و حدود 210 کیلومتر تا اصفهان فاصله دارد. این شهرستان به واسطه قرار گیری در مرکز راه های ارتباطی شهرها و استان های شرقی، غربی، شمالی و جنوبی کشور دارای موقعیت بسیار عالی است.
بخش های شمالی و شرقی کاشان با کویر احاطه شده است. اما وجود آبادی ها و شهرهایی همچون قمصر، قهرود، جوشقان، ارمک، ازناوه، اردهال، استرک و… در مناطق کوهستانی کرکس که از چشم اندازی بینظیر وآب و هوایی مطبوع برخوردار هستند، جذابیت این شهرستان تاریخی را دو چندان کرده است.
شهرستان کاشان از نظر آب و هوایی بسیار متنوع است. و در اکثر فصول و ایام سال برای مسافرت مناسب است.
تاریخچه شهرستان کاشان
کاشان یکی از تاریخی ترین شهرستان های کشور است. که قدمت آن به 7500 سال میرسد. و تمدنی کهن را در خود جای داده است. این شهرستان در طول تاریخ همواره محل زندگی انسان ها و اقوام متفاوتی بوده است. طی تحقیقات صورت گرفته در سال های پیشین، منطقه سیلک که در جنوب غربی کاشان و منطقه فین قرار دارد، به عنوان خواستگاه تمدن بشری و اولین منطقه یکجانشینی و شهرنشینی شناخته شده است. و اولین نقطه ای است که ساخت و ساز با استفاده از مصالحی همچون خشت خام و ملاط گل در آن صورت گرفته است.
جاذبه های گردشگری شهرستان کاشان
شهرستان کاشان، مقصدی باب میل هر سلیقه ای برای سفر است. جذابیت های کاشان بیشمار است. و کمتر کسی است که به این شهر تاریخی سفر نکرده باشد و از زیبایی های آن لذت نبرده باشد. از گلاب های خوش عطر آن گرفته تا فرش های خوش نقش ونگارش و خانه های تاریخی بیظیرش و…، همه و همه عواملی هستند که گردشگران را با هر سلیقه ای از هر دیاری به خود جذب می کند. لذا کاشان یکی از مقاصد پر طرفدار برای مسافرت است.
حال به توضیح مختصری در مورد هر یک از این جاذبه ها میپردازیم:
باغ فین
این باغ که همچون نگینی سبزدر طبیعت کاشان خودنمایی میکند در یونسکو ثبت شده است. وگردشگران خارجی بسیاری را به سوی خود جذب می کند. یکی از بخش های معروف این باغ، حمام فین است که به عبارتی قتلگاه مرد بزرگ تاریخ، امیرکبیر است و گوشه ای از تاریخ ایران را یدک می کشد. این حمام معماری خاصی دارد و به دستور فتحعلی شاه به دو بخش تقسیم شده است. بخشی از آن مخصوص اشراف زاده ها و بخش دیگرش مخصوص خدمه بوده است.
مسجد و مدرسه آقا بزرگ
مسجدی است با 5 طبقه و گنبدی عظیم و آجری که در دوران قاجار ساخته شده است. و شامل بخش های مختلفی همچون هشتی ورودی، شبستان، سردر، مدرسه و مسجد است. این بنا معماری منحصر به فردی دارد. به گونه ای که در فصل تابستان هوای خنک در گنبد داخلی جریان می یابد و فضا را خنک می کند.
خانه های تاریخی شهرستان کاشان
کاشان خانه های تاریخی زیادی دارد. که مشهورترینشان خانه طباطبایی ها، خانه عباسیان، خانه عامری ها، خانه احسان که اولین خانه ساخته شده در کاشان است، خانه بروجردی ها که داستان عاشقانه ی شنیدنی ای دارد و خانه مرشدی می باشد.
بازار سنتی کاشان
این بازار جزء یکی از آثار ملی ایران به شمار می آید. و انواع صنایع دستی در آن ساخته می شود. که یکی از بهترین مکان ها برای خرید سوغاتی های ناب شهرستان کاشان بازار سنتی است.
قمصر
قمصر سرزمین گل های صورتی با عطری منحصر به فرد است. این شهر در بین دره ای سرسبز که با درختچه های گل محمدی احاطه شده است قرار دارد. قمصر به عنوان پایتخت گلاب گیری شناخته می شود. و انواع گلاب ها و عرقیات مرغوب را میتوانید از اینجا تهیه کنید.
روستای ابیانه
این روستا بسیار خوش آب و هوا است. و مردم محلی همچنان پوشش سنتی خود را بر تن دارند. این روستا دارای طبیعت بینظیری است و خانه های روستا در دامنه کوه کرکس همانند خانه های ماسوله به صورت پلکانی ساخته شده اند. کشاورزی در روستای ابیانه بسیار پر رونق است. که این موضوع از برکت وجود هفت رشته قنات در این منطقه است.
شهر زیر زمینی نوش آباد
قدمت این شهرحدود 1500 سال است. و شهر زیرزمینی پر رمز و راز اویی سبب شهرت نوش آباد شده است. که گردشگران ماجرا جوی زیادی را به سمت خود جذب می کند. این شهر به طور اتفاقی در سال 1385 توسط فردی که در حال حفر چاه در خانه اش بود کشف شد.
آبشار نیاسر
ممکن نیست برای سفر به کاشان رفته باشید و از آبشار زیبای نیاسر بازدید نکرده باشید. آهک هایی در این آبشار طی سالیان متمادی به شکل قندیل درآمده اند و زیبایی این آبشار را دو چندان کرده اند. علاوه بر این، اطراف آبشار نیاسر گیاهان دارویی فراوانی همچون پر سیاووش و علف شوره یافت می شود.
مسجد جامع کاشان
این مسجد قبل از اسلام، آتشکده بوده است. اما پس از اسلام به مسجد تبدیل شده است. از جذابیت های این مسجد معماری و کاشی کاری های بسیار زیبای آن است. واین مسجد دارای دو شبستان بزرگ و یک حوض در سط آن است که بافت قدیمی و تاریخیش را به خوبی نشان میدهد.
تپه های سیلک
این تپه قدمتی 7500 ساله دارد. که نخستین تمدن شهر نشینی در آن شکل گرفته است. وجود خرده سفال های چند هزار ساله در اطراف این تپه بسیار دیدنی است.
غار رئیس نیاسر
این غار یکی از عجایب عالم باستان شناسی است. و قدمت آن به دوره اشکانیان بر میگردد. غار رئیس دارای سه طبقه است و راهروهای باریکی دارد به گونه ای که امکان چرخیدن در آن وجود ندارد.
آرامگاه سهراب سپهری در شهرستان کاشان
این شاعر خوش ذوق را اکثرا با شعر معروف صدای پای آب می شناسیم. و زمانی که نام او را میشنویم شعراهل کاشانم، ناخودآگاه در ذهنمان تداعی می شود. آرامگاه سهراب سپهری در صحن امامزاده سلطان علی بن محمد باقر در روستای مشهد اردهال قرار گرفته است.
کویر ابوزیدآباد
این کویر با چشم انداری وسیع دارای سکوتی وصف ناپذیر است. که اگر به کویر علاقه دارید و از شلوغی های شهر به تنگ آمده اید، ابوزیدآباد میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد تا بتوانید به آن آرامشی که می خواهید برسید.
کوه کرکس، کوهس با شکوه در شهرستان کاشان
این کوه نماد عظمت و ایستادگی است. و زیبایی و شکوه وصف ناپذیری دارد. کرکس یکی از رشته های کوه های مناسب برا کوهنوردی است. کوهنوردان میتوانند با پیمودن مسیر پر پیچ و خم این کوه خود را به چالش بکشند.
آداب و رسوم و آیین های شهرستان کاشان
آیین گلاب گیری
شهرستان کاشان مهد گل های خوش و عطر بو است. و کمتر کسی گلاب های خوش عطر آن را به عنوان سوغات به شهر خود نبرده است.
مراسم گلاب گیری از نیمه اردیبهشت آغاز می شود و تا نیمه خرداد ادامه دارد. در این زمان، هوا بوی خوش گلهای رنگارنگ را به خود میگیرد و عطر آن هر رهگذری را مدهوش میکند و اورا به شرکت در این آیین دعوت می کند. گردشگران زیادی در این زمان از سراسر کشور و خارج از کشور برای بازدید از این آیین به کاشان سفر میکنند.
آیین گلاب گیری یکی از دیرینه ترین مراسم کاشانی هاست. که در زمان آن، شهر شور و شوق دیگری دارد. و مردم در تب و تاب جمع آوری گل محمدی های ظریف صورتی برای گلاب گیری هستند.
علاوه بر مراسم گلاب گیری، در روز 18 اردیبهشت مراسم عطر افشانی امامزاده سلطان علی محمد انجام می شود. که در صورت تمایل میتوانید در این مراسم مشارکت کنید.
مراسم قالی شویان
این مراسم قدمتی چند هزار ساله دارد. و یکی از مهمترین آیین های مذهبی در سراسر کشور است. مراسم قالی شویان در فهرست جهانی میراث یونسکو قرار دارد و همین امر بیانگر اهمیت این مراسم است.
این مراسم آداب ویژه ای دارد به گونه ای که هنرمندان به بافتن قالی بدون نقشه می پردازند تا آن را به جای قالی سال گذشته استفاده کنند. در دومین جمعه ی مهر ماه مردم با لباس مشکی و همراه با چوب و چماق خود به سمت حرم امامزاده سلطان علی حرکت می کنند و چوب هایشان را تکان میدهند. پس از رسیدن، قالی را از صحن بیرون می آورند و به سمت چشمه حرکت می کنند. و مردان با چوبهایشان کنار قالی می ایستند و با قرار دادن چوبهایشان در آب و ضربه به قالی آن را تطهیر میکنند. این مراسم برگرفته از شستشوی پیکر امامزاده سلطان علی است که توسط کفار به شهادت رسیده است. و مردم فین با سپاه دشمن مقابله کردند و پیکر امامزاده را از آنها گرفتند و در چشمه غسل دادند. این آیین نیز نماد این واقعه مذهبی است که سالانه برگزار می شود.