سفر به خوزستان

ایران، کشوری زیبا در خاورمیانه با منابع بسیار زیاد و دیدنی‌های فراوان، سرزمین مادری ما است و هرکدام از ما به نحوی در تلاش هستیم تا این کشور را بهتر بشناسیم. خوزستان یکی از دیدنی‌ترین استان‌های این کشور است که شناخت کامل آن و بازدید از تمام دیدنی‌هایش می‌تواند زمانی نزدیک به یک ماه را به خود اختصاص دهد. در این نوشته می‌خواهیم با این استان دیدنی بیشتر از قبل آشنا شویم تا بتوانیم در زمان مناسب به خوبی برای یک سفر به خوزستان خود را آماده کنیم. اگر قصد سفر به این استان را دارید، در ادامه با من همراه باشید.

موقعیت آب و هوایی برای سفر به خوزستان

خوزستان در نیمه‌ی جنوبی ایران قرار گرفته است و مانند اکثر مناطق جنوبی ایران، آب و هوای متداول حاکم بر آن یک آب و هوای گرم و سوزان است. البته که به صورت جزئی این استان به 3 بخش آب و هوایی مختلف؛ سردسیری، گرم و خشک و معتدل تقسیم می‌شود. در شمال و شمال شرقی خوزستان، آب و هوای سردسیر حاکم که به صورت بارش‌های مداوم و دمای پایین هوا خود را نشان می‌دهد. جنوب و جنوب غربی، آب و هوای گرم و خشک حاکم است و به واسطه‌ی وجود رودهای دائمی و پر آب و خاک حاصلخیز، امکانات زیستی در این منطقه فراهم شده است و تعداد بالایی از ساکنان استان را در خود جای داده است. در میان این دو بخش یک بخش کوچک مانند یک نوار باریک وجود دارد که آب و هوای معتدل در آن جریان دارد.

اختلاف دمای خوزستان در مناطق مختلف و در فصل‌های مختلف سال چیزی حدود 24 تا 28 درجه است. خوزستان یکی از بهترین مقصدهای ممکن برای سفر در زمستان و اوایل بهار است. دشت‌های سرسبز، آسمان آبی و زیبا، بارش‌های مداوم و … در کنار هم می‌توانند زیباترین سفر را برای شما بسازند.

دیدنی‌های خوزستان

تعداد مناطق دیدنی خوزستان به قدری زیاد است که بازدید از تمامی آنها به راحتی می‌تواند یک ماه از زمان ما را به خود اختصاص دهد. این استان هم در موقعیت جغرافیایی خاص قرار گرفته است که طبیعتی دیدنی برای آن می‌سازد و هم در دوره‌های مختلف تاریخی نقش‌های مهمی برعهده داشته است. همین باعث شده است که ساختمان‌های تاریخی مختلف در هر منطقه از این استان گردشگران را به خود جذب کند. در ادامه با تعداد زیادی از این دیدنی‌های تاریخی و طبیعی آشنا می‌شویم.

دیدنی‌های تاریخی

خوزستان یکی از قدیمی‌ترین استان‌های ایران است. که در قدیمی‌ترین حکومت‌های تاریخی هم نقشی پررنگ و تاثیرگذار داشته است. شاید بتوان گفت خوزستان یکی از معدود استان‌هایی است که میتوانید از آثار دوران ایلام باستان دیدن کنید و پس از آن، از موزه‌ای دیدن کنید که نشان‌ها و یادگارهایی از آخرین جنگ ایران را به نمایش می‌گذارد. در ادامه با هرکدام از این آثارها، از دوران باستان تا امروز به صورت جزئی آشنا می‌شویم.

• چغازنبیل

چغازنبیل، یادگاری از ایلام باستان در استان خوزستان است. که به واسطه‌ی شهرهای شوش، شوشتر، دزفول و اهواز در 4 جهت اصلی جغرافیایی محاصره شده است. این ساختمان معبدی در زمان ایلام باستان بوده است. که نشانه‌های زیادی از آن دوران را برای گردشگران به نمایش می‌گذارد. چغازنبیل یکی از نخستین میراث جهانی ثبت شده در ایران است.

• سازه‌های آبی شوشتر

یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان خوزستان، سازه‌های آب شوشتر است. که ترکیبی از تاریخ و طبیعت را برای گردشگران به نمایش می‌گذارد. تاریخدانان احتمال می‌دهند که سنگ بنای این مجموعه به دست هخامنشیان گذاشته شده است. اما در عصر ساسانیان تکمیل شده و در دوران قاجار مورد مرمت قرار گرفته است. سازه‌های آبی شوشتر از 13 ساختمان مختلف تشکیل شده است که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.

• کاخ آپادانا

کاخ آپادانا که کاخ زمستانی هخامنشیان و کاخ اصلی داریوش بزرگ بوده است در شهر شوش واقع شده است. این بنا در حفاری‌های سال 1311 تا 1314 کشف شد. در  زمان هخامنشیان این کاخ به دستور داریوش و بر بقایای تمدن ایلامیان ساخته شد. آپادانای دیگری هم در مجموعه‌ی تخت جمشید قرار دارد. و همین تاریخدانان را به این نتیجه رسانده است که در آن زمان به کاخ‌های ستون دار آپادانا می‌گفته‌اند.

• قلعه سلاسل

مطابق اسناد و مدارکی که وجود دارد در زمان هخامنشیان، در مرتفع‌ترین بخش شوشتر و در بستری صخره‌ای در کنار شاخه‌ای از رود کارون این قلعه ساخته شده است. این قلعه تا زمان نادرشاه افشار مورد استفاده‌ی حکومت‌های محلی قرار می‌گرفته است. امروز بخش‌هایی از این قلعه باقی مانده است که مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد.

• قلعه شوش

یکی دیگر از قلعه‌های تاریخی در شهر شوش، قلعه‌ی شوش است که در بلندای شهر ساخته شده است. این قلعه در زمان قاجار با استفاده از مصالح باقی مانده از کاخ داریوش یا همان کاخ آپادانا ساخته شده است. به این قلعه، قلعه‌ی آکروپل هم می‌گویند.

• آرامگاه دانیال نبی

آرامگاه دانیال نبی که از جاذبه‌های گردشگری خوزستان است که جنبه‌ تاریخی و مذهبی را با هم برای گردشگران فراهم می‌کند. دانیال نبی چهارمین فرزند یعقوب است که بخشی از عمر خود را به همراه یارانی از بنی اسرائیل در شهر شوش زندگی کرده است و در همین شهر هم به خاک سپرده شده است.

• حمام نفت سفید

در 55 کیلومتری اهواز، شهری به اسم نفت سفید وجود دارد. که یکی از آثار دیدنی خوزستان را در خود جای داده است. در این شهر، حمامی قدیمی قرار دارد که مربوط به دوران قاجار است و به دست استاد معتمدی ساخته شده است.

• پل سفید اهواز

اصلی‌ترین نشانه و نمادی که از اهواز در میان اذهان عمومی ماندگار شده است، پل سفید اهواز است که به عنوان نخستین پل معلق ایران هم شناخته می‌شود. پل سفید اهواز از روی کارون گذر می‌کند و قسمت‌های شرقی و غربی اهواز را به یکدیگر متصل می‌کند.

• سنگواره‌های کول فرح

در نزدیکی شهرستان ایذه، در روستای کول فرح دشتی بزرگ وجود دارد که سنگواره‌هایی از دوران ایلام باستان را در آنجا میتوانید ببینید. مطابق با نوشته‌های حکاکی شده بر این سنگواره‌ها، این دشت محلی برای عبادت خدای باستانی نورسینا بوده است. و در اطراف آن هم دیده بانی‌های قرار دارد.

دیدنی‌های طبیعی

خوزستان به واسطه‌ی موقعیت جغرافیایی خاصی که دارد مناظر طبیعی دیدنی و فوق‌العاده‌ای را برای گردشگران فراهم کرده است. در ادامه با تعداد زیادی از این مناظر طبیعی آشنا می‌شوید. تا بتوانید در سفر بعدی خود یک برنامه‌ی کامل برای بازدید از آنها داشته باشید.

• رود کارون

بارزترین ویژگی خوزستان رود خروشان کارون است که از میان آن می‌گذرد. کارون از ارتفاعات زردپی بختیاری سرچشمه می‌گیرد، از میان دشت‌های سرسبز خوزستان می‌گذرد و در نهایت به اروندرود می‌ریزد. در این مسیر سدهایی هم بر روی این رود احداث شده است و طبیعت‌های بی نظیری ساخته است.

• زراس

زراس دهکده‌ای زیبا و دیدنی در 14 کیلومتری دهدز و 39 کیلومتری سد کارون 3 در دامنه‌ی ارتفاعات است. که هرسال به خصوص در زمستان و بهار تعداد زیادی گردشگر را به خود جذب می‌کند. سرسبزی این دهکده و نزدیکی آن به دریاچه‌ی سد کارون 3 باعث محبوبیت هرچه بیشتر آن شده است.

• دشت سوسن

در 35 کیلومتری شمال غربی ایذه، یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری خوزستان، دشت سوسن، را پیدا می‌کنید. دشتی که در بهار به سرسبزترین و زیباترین حالت خود می‌رسد و رودخانه‌ی کارون هم با جوش و خروش خود از میان آن می‌گذرد.

• دریاچه شهیون

50 سال پیش از این، با احداث سد دز در نزدیکی دزفول، یکی از زیباترین دریاچه‌های مصنوعی به نام دریاچه‌ی شهیون در 23 کیلومتری شمال شرق اندیمشک شکل گرفت. این دریاچه‌ی زیبا در میان دو کوه در نزدیکی روستای پامنار قرار گرفته است. و فرصت یک طبیعت‌گردی بی‌نظیر را در اختیار شما قرار می‌دهد.

• تنگه قاسمی

در شهرستان ایذه، در منطقه‌ی دهدز در مسیر رسیدن به شیوند به واسطه‌ی دریاچه‌ی سد کارون 3، یکی ازمحبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری خوزستان، تنگه قاسمی را پیدا می‌کنید. در مسیر تنها کوه‌های منگشت را می‌بینید و اصلا  متوجه فاصله‌ی میان آنها نمی‌شوید. اما با رسیدن به آنها می‌توانید از زیباترین تنگه در آن حوالی دیدن کنید.

• آبشار شیوند

شیوند یکی از دیدنی‌ترین روستاهای خوزستان است که باید یک مسیر به نسبت سخت اما زیبا را برای رسیدن به آن طی کنید. در این روستای زیبا آبشاری زیبا به ارتفاع 50 متر وجود دارد که از صخره‌ای به پایین می‌ریزد و بعد از طی کردن 4 کیلومتر مسیر در میان دشت‌ها به دریاچه‌ای زیبا می‌ریزد.

• تالاب هورالعظیم

هور العظیم تالابی مشترک میان ایران و عراق است. که وسعت بیشتری از آن در خاک عراق قرار گرفته است. در غرب خوزستان در دشت آزادگان می‌توانید بخشی از این تالاب را ببینید. که از رود کرخه و انشعابات آن تغذیه می‌شود و حفظ آن برای سلامت اکوسیستم خوزستان بسیار اهمیت دارد.

• آبشار شوی

در مرز خوزستان و لرستان، با فاصله‌ی 100 کیلومتر از دزفول آبشار شوی را پیدا می‌کنید. که به عنوان بزرگترین آبشار طبیعی خاورمیانه به شهرت رسیده است. برای دیدن این آبشار باید خود را برای یک سفر طبیعت‌گردی خطرناک و پرماجرا آماده کنید.

• تشکوه رامهرمز

یکی از عجیب‌ترین جاذبه‌های گردشگری خوزستان تشکوه رامهرمز است. که در فاصله‌ی 35 کیلومتری جاده‌ی رامهرمز-ایذه قرار دارد. تشکوه کوهی است که چندین قرن است شعله‌های آتش از آن زبانه می‌کشد و ثروت بی حد و مرز خوزستان از گاز را به تصویر می‌کشد.

• دره‌ی کول خرسون

کول خرسون طبیعتی دیدنی در 35 کیلومتری دزفول است. که به هیچ عنوان بازدید از آن را در سفر بعدی خود به خوزستان نباید از دست بدهید. دره‌ای با دیواره‌های بلند که از اطراف آن آب جریان دارد و در نهایت به رود دز منتهی می‌شود.

• جزیره‌ی کوشک

جزیره‌ی کوشک یکی از دیدنی‌های شهر مسجد سلیمان است. در 50 کیلومتری شمال شرقی مسجد سلیمان، در میان دریاچه‌ی سد شهید عباسپور، جزیره‌ای وجود دارد که بسیار مورد توجه گردشگران و مسافران این منطقه قرار می‌گیرد.

• چال کندی

چال کندی که مردم محلی به آن چم سبز می‌گویند، 30 کیلومتری شمال دزفول و 25 کیلومتری شمال شرقی اندیمشک قرار دارد. چال کندی در واقع منطقه‌ای گردشگری است که از ترکیب رود دز و کوه‌های صخره‌ای به وجود آمده است. در میان این صخره‌ها گاهی نیزارها و علفزارهایی هم دیده می‌شود که جذابیت منطقه را دو چندان می‌کند.

• دریاچه تمی

در مرز خوزستان و لرستان در میان کوه‌های بلند زاگرس دریاچه‌ای زیبا وجود دارد که با نام دریاچه‌ی تمی شناخته می‌شود. این دریاچه در قسمتی هموار میان کوه‌های زاگرس به وسیله‌ی بارش‌های زمستانی و آب شدن برف کوه‌ها در تابستان شکل گرفته است.

غذاهای محلی که در سفر به خوزستان باید تست کنید

خوزستان هم مانند دیگر استان‌های ایران با توجه به اقلیم خاص، تاریخچه و موقعیت جغرافیایی که دارد از یکسری قوانین و اصول خاص در پخت غذاهای سنتی خود استفاده می‌کند. یکی دیگر از معیارهای تاثیرگذار در روند شکل‌گیری طعم‌ها در خوزستان آداب و سنت مردمی است که در این خطه زندگی می‌کنند. به عنوان مثال بختیاری‌های خوزستان روش متفاوتی در پخت غذا با اعراب خوزستان دارند. و همین باعث شده است که شما بتوانید یک طیف گسترده از غذاهای متنوع را در سفر به خوزستان امتحان کنید. در ادامه با تعدادی از غذاهای محبوب این سرزمین آشنا می‌شوید.

• گمنه

گمنه نامی است که مردم محلی خوزستان برای بلغور زیر گندم به کار می‌برند. گمنه یکی از غذاهای ساده مقوی خوزستان است که اغلب به عنوان جایگزین برنج با خورشت‌های مختلف سرو می‌شود. برای پخت این غذا، ابتدا گمنه را تفت می‌دهند و پس از آن اجازه می‌دهند با ادویه‌های مورد نیاز و مقداری آب بپزد. با تمام شدن آب اجازه‌ی دم کشیدن به آن می‌دهند. در روش سنتی، عموما از آب مرغ به جای آب استفاده می‌کنند.

• میگو پلو

قرار گرفتن خوزستان در کنار کارون و اروندرود باعث شده است که غذاهای دریایی به یکی از محبوب‌ترین غذاهای این منطقه تبدیل شوند. میگو پلو یکی از آن غذاهای محبوب دریایی در خوزستان است. که در میان مسافران هم به محبوبیت رسیده است. این غذا با استفاده از برنج، میگو، سبزی‌های معطر و یکسری سبزیجات محلی، تمر هندی و مقدار زیادی فلفل پخت می‌شود. حتما در سفر خود به خوزستان این غذا را امتحان کنید.

• ماهی صبور

ماهی صبور تنها گونه‌ی ماهی آنادرموس در میان ماهی‌های جنوب کشور است. و در میان مردم خوزستان بسیار طرفدار دارد. این ماهی را عموما به شیوه‌ی شکم‌پر می‌پزند و از سبزیجات محلی و تمر هندی برای آن استفاده می‌کنند. خوزستانی‌ها از سبزی پلو و ماهی صبور برای مجالس خود استفاده می‌کنند.

• قلیه ماهی

قلیه ماهی هم یکی دیگر از غذاهای دریایی محبوب در خوزستان است. که با استفاده از ماهی، سبزیجات معطر و محلی، تمر هندی و ادویه‌جات مخصوص تهیه می‌شود. مردم هر شهر برای طبخ قلیه ماهی از ماهی محبوب شهر خود استفاده می‌کنند.

• سمبوسه

همه‌ی ما به خوبی با سمبوسه آشنایی داریم و تقریبا به یکی از غذاهای محبوب در میان ایرانیان تبدیل شده است. غذایی به ظاهر ساده با نان، سیب زمینی و سبزیجات که برخلاف سادگی ظاهری به مهارت بالا و تخصص برای پخت نیاز دارند. درست است که سمبوسه در اکثر نقاط ایران شناخته شده است اما سمبوسه‌ی خوزستان چیز دیگر است و نباید در سفر به خوزستان از آن غافل شد.

سوغاتی‌های خوزستان

خوزستان از لحاظ جغرافیا و اقلیم با دیگر استان‌های ایران متفاوت است. و همین باعث شده است که در زمینه‌ی سوغاتی و خوراکی تنوع به خصوصی داشته باشد. در ادامه با تعدادی از سوغات‌های این استان آشنا می‌شویم.

اکثر ما خوزستان را با نخلستان‌های زیبا و خرمای منحصر به فرد می‌شناسیم. یکی از بهترین سوغات‌هایی که می‌توانید همراه خود از خوزستان بیاورید خرما است. خرمای خوزستان انواع مختلفی مانند کبکاب، خضراوی، زاهدی و … دارد. علاوه بر انواع مختلف، برداشت خرما در مراحل مختلفی از رشد باعث طعم‌ها و خواص مختلفی می‌شود.

کلیچه هم یکی دیگر از سوغات خوراکی در خوزستان است که در شهرهای مختلف ان پخته می‌شود اما در خرمشهر، دزفول و شوشتر طرفداران بیشتری دارد. این شیرینی محلی ظاهری شبیه به کلوچه دارد اما در خمیرمایه‎ی آن از ماست و زیره استفاده می‌شود. برای مواد میانی کلوچه هم از خرما به همراه ادویه‌هایی خاص استفاده می‌شود. حتما در سفر به خوزستان این خوراک محلی را امتحان کنید.

مرکبات خوزستان هم به واسطه‌ی جغرافیا و اقلیم بی‌نظیر آن بسیار خوش طعم و ماندگار هستند و در برخی مواقع هم به عنوان سوغات خریداری می‌شوند. علاوه بر مرکبات، حلوا شکری هم یکی از سوغاتی‌های محبوب خوزستان است که در کنار چایی لذت بی‌نظیری برای شما به وجود می‌آورد.

صنایع دستی خوزستان

صنایع دستی استان‌ها هم بخشی از سوغات هستند. در خوزستان، کپوبافی یکی از صنایع دستی است که به عنوان سوغات بسیار مورد توجه گردشگران و مسافران قرار می‌گیرد. کپوبافی نمونه‌ای خاصی از حصیر بافی است. که با کمک کامواهای رنگی و چشمگیر بافته می‌شوند. دست بافته‌ها در تمام کشور ما از احترام خاصی میان مردم برخوردار است. و یکی از این دست بافته‌ها گلیم‌های افشار خوزستان هستند. این گلیم‌ها هنر دست عشایر عرب و بختیاری هستند که در خوزستان سکونت دارند. سادگی و در عین حال زیبایی این گلیم‌ها باعث محبوبیت آنها شده است. اگر شما هم به هنرهای سنتی، ساده و زیبا علاقه دارید حتما شیفته این گلیم‌ها می‌شوید.

قلم نی، سوغات ویژه و منحصر به فرد خوزستان است. خطاطی هنر امروزه است که ریشه در تاریخ دور کشور دارد زمانی که از نی، جوهر و پاپیروس برای مکاتبه و ارتباط‌‌ گیری با یکدیگر استفاده می‌کرده‌اند. قلم دزفولی محبوب‌ترین قلم نی برای هنرمندان خط نویسی است. زیرا هم استحکام بیشتری دارد و بیشتر عمر می‌کند و هم مرکب را بهتر جذب می‌کند. اگر از فعالان خط نویسی هستید فراموش نکنید در سفر به خوزستان قلم نی مخصوص خود را بخرید.

در این نوشته تلاش شد تا شما به صورت کامل با خوزستان، دیدنی‌هایش، غذاهای محلی و سوغاتش آشنا شوید. اگر قصد سفر به خوزستان را دارید حتما از این نوشته کمک بگیرید تا سفر آسان‌تری در پیش داشته باشید و از آن لذت ببرید. امیدوارم از این نوشته لذت برده باشید و فکر سفر به این استان خوش آب و هوا در سرتان شکل گرفته باشد.