استان گیلان، از دل جنگل های سرسبز تا غذاهای خوش آب و رنگ 

شمال ایران و در کرانه ی جنوبی دریای خزر، سه استان هستند که به واسطه ی موقعیت جغرافیایی خود، آب و هوا و فرهنگ، به مهم ترین قطب های گردشگری در ایران تبدیل شده اند. شناخت این سرزمین ها و استفاده از ویژگی های بالقوه ی آنها در بسیاری از عرصه های تاریخی باعث پیروزی در مبارزات و قرار گرفتن در موضع قدرت در برابر دشمن شده است. در این نوشته میخواهیم با استان گیلان بیشتر از پیش آشنا شویم و خود را برای سفرهای احتمالی آینده در این استان آماده تر کنیم. 

 تاریخچه و موقعیت جغرافیایی استان گیلان

گیلان یکی از سه استان شمالی است که در حاشیه ی جنوبی دریای خزر واقع شده است. استان گیلان در همسایگی با استان های اردبیل، زنجان، قزوین و مازندران قرار دارد. این استان هم از تاریخ پرباری بهره مند است. تاریخی که با حضور قوم گلای در این سرزمین حتی قبل از حضور هخامنشیان آغاز شده است. پس از آن هم، این سرزمین تاریخی پر از فراز و فرود را تجربه کرده است. و در هر دوره قهرمانانی را به خود دید است مانند میرزا کوچک خان جنگلی. 

جایگاه این استان در نزدیکی دریا، میان جنگل و در کنار کوهستان ها باعث شده است که یکی از منحصر به فردترین اقلیم ها و جغرافیاهای ایران در این منطقه شکل بگیرد. گیلان استانی است که ناهمواری های جغرافیایی مختلف را به تصویر میکشد. استانی که مردم آن به نسبت آب و هوا و موقعیت های جغرافیایی در پوشش و موسیقی خود تفاوت ایجاد میکنند. در جلگه ها نوای نی و ساز بیشتر به گوش میرسد در حالی که در کوه ها و ارتفاعات آواز مردان گیلک به راه است و به آسمان میرسد. 

پوشش گیاهی و جانوری 

اگر به نقشه های پوشش گیاهی کشور ایران توجه کنید قطعا سه استان شمالی با یک رنگ سبز چشمان شما را به سمت خود میکشد. این سه استان شمال، به علت حضور آب و هوای مدیترانه ای و رشته کوه البرز که مانند دیواری از خروج این آب و هوا از این منطقه جلوگیری میکند باعث شده است که یکی از متراکم ترین پوشش های گیاهی در این منطقه شکل بگیرد. یک سوم مساحت استان گیلان را جنگل پوشانده است. جنگل هایی که به تناسب ارتفاع و تغییر اقلیم نوعشان تغییر میکند. در مناطق پست و جلگه ای درختان بید، بیدمشک و توسکا را پیدا میکنید. پس از آن تا ارتفاع 900 متری بلوط و ممرز و پس از آن توسکا و دیگر درختان صنعتی را میتوان پیدا کرد. البته در این میان درختان انار وحشی، تمشک وحشی، گردو و انجبر هم پیدا میشود اما تراکم دیگر درختان را ندارد. 

این استان به تناسب تنوعی که در پوشش گیاهی دارد از یک پوشش جانوری غنی هم برخوردار است. و گونه های مختلفی از جانداران را در خود جا داده است. گیلان به عنوان یکی از مهمترین زیست بوم های ایران شناخته میشود. و یک اکولوژی منحصر به فرد را وابسته به پوشش های گیاهی و شرایط جغرافیایی شکل داده است. 

از میان پستانداران، قوچ، بز کوهی، انواع گوزن ها، آهو، گراز، سنجاب، شغال، گربه وحشی و …. از میان پرندگان، قرقاول، کبک، پلیکان،اردک و پرندگان مهاجر تالاب انزلی را میتوان نام برد. 

جاذبه های گردشگری 

میتوان گفت که این استان بی حد و مرز جاذبه ی گردشگری دارد. و اغراق نیست اگر بگوییم برای دیدن همه ی این جاذبه های گردشگری حداقل باید دوماه زمان گذاشت تا بتوان ادعا کرد که تمام این استان را دیده و از همه ی زیبایی ها لذت برده ایم. در ادامه تعداد محدودی از این همه زیبایی را به شما معرفی میکنیم. 

ماسوله

ماسوله یکی از عجیب ترین روستاهای ایران است. که در چندسال اخیر به مراتب اسم آن را زیاد شنیده ایم. این روستای پلکانی در شهرستان فومن قرار دارد. این روستا در سال 1354 به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است. ماسوله یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری استان گیلان است که علاوه بر معماری خلاقانه و پلکانی، طبیعتی زیبا و اقلیمی خوش و آب و هوا دارد. اگر در پاییز به گیلان سفر کردید، فراموش نکنید که بازدید از این روستا را در برنامه ی سفر خود قرار دهید. 

تالاب انزلی 

تالاب انزلی، تالابی به مساحت 20 هزار هکتاری در شهر بندر انزلی در استان گیلان است. این تالاب به عنوان یکی از مهم ترین زیست بوم های حیوانات و پرندگانی است که زمان خاصی از سال را در این تالاب میگذرانند. این تالاب شهر بندر انزلی را به دو قسمت تقسیم میکند. تالاب انزلی پوشش گیاهی خاص خود را دارد. و انواع مختلفی از گیاهان در دسته بندی های حاشیه ای، غوطه ور و شناور را میتوان در تالاب انزلی پیدا کرد. 

آبشار ویسادار، آبشاری زیبا در استان گیلان

رضوانشهر یکی از شهرهای استان گیلان است. که در همسایگی صومعه سرا، ماسال، خلخال، بندر انزلی و در کرانه ی جنوبی دریای خزر واقع شده است. این شهر جاذبه های گردشگری زیادی دارد. و یکی از آنها آبشار زیبای ویسادار است. ویسا در زبان محلی به معنای بید است. و شما برای رسیدن به این آبشار باید مسیری پر پیچ و خم پر از درختان بید سر به فلک کشیده را به دور کوه طی کنید. 

قلعه رودخان

در شهر فومن، میتوانید در میان جنگل های سرسبز و رودخانه، قلعه ای هزارپله پیدا کنید. قلعه ای موسوم به قلعه رودخان. این قلعه به خاطر قرارگیری در کنار رود، قلعه رودخان نام گرفته است. این قلعه یکی از بزرگترین قلعه های آجری در ایران است. که در دوران ساسانی برای مقابله با حمله ی اعراب ساخته شد. و در دوران سلجوقیان مرمت و بازسازی شد. شاید بالا رفتن از هزار پله ی این قلعه کار سخت و دشواری باشد. اما منظره ای که بعد از این هزارپله به آن میرسید یکی از زیباترین لحظات عمرتان را میسازد. 

روستای ارده واقع در استان گیلان

روستای ارده که با نام روستای بهشتی ارده شناخته میشود. یکی از روستاهای ییلاقی در منطقه پره سر در شهرستان رضوانشهر واقع شده است. نه تنها مسیری که برای رسیدن به این روستا طی میکنید مسیر سرسبز و زیبایی است. بلکه زمانی که به روستا میرسید دشت های سرسبز و هوای مطبوع روستا به راستی بهشت را برای شما تداعی میکند. حتما در سفر خود به این روستا سر بزنید. و با مردم مهربان و خونگرم آنجا معاشرت داشته باشید. 

آبشار زمرد 

در 40 کیلومتری تالش شهری به نام حویق وجود دارد که آبشاری بی نظیر را در دل خود جا داده است. آبشار زمرد که با روستایی که در آن قرار دارد هم نام است یکی از آبشار های بکر و زیبای گیلان است. آبشار زمرد 4 فصل سال خروشان است. آب این آیشار بسیار سرد است. و همین سرما این آبشار را به محیط مناسبی برای زیست قزل آلا تبدیل کرده است. آب و هوای خوب و محیط بکر این آبشار گردشگران بیشتر از زمان برنامه ریزی شده گرفتار خود میکند.

جاذبه های گردشگری گیلان به موارد ذکر شده محدود نمیشود مثلا؛ ماسال، ساحل چمخاله، جنگل گیسوم، دریاچه سقالکسار و … 

مردم شناسی استان گیلان

همانطور که از اسم استان مشخص است اکثر جمعیت این استان را قوم گیلک شکل داده اند. گیلکانی که به کرات در تاریخ ایران از خود رشادت نشان داده اند و جان خود را فدا کرده اند تا وطن را آنگونه که باید حفظ کنند. گیلکان با لباس های سنتی خود و باورها و آداب های خاص خود گیلان را با مردمان تالشی شریک هستند. تالش ها در نواحی غربی استان و در شهرهای تالش، رضوانشهر و … ساکن هستند. پوشش های سنتی این دو قوم بهترین راه برای تشخیص مردمان گیلک و تالش از یکدیگر است